Friesch Dagblad: Pionieren tussen de hoge hijskranen

Uit: Friesch Dagblad maandag 11 Augustus

Den Haag - Steeds vaker duiken termen op als gemeentestichting, emerging churches en fresh expressions. Ze hebben één ding gemeen: het gaat om nieuwe missionaire kerkvormen, met als centrale vraag: hoe kan het door de eeuwen heen overgeleverde christelijke geloof op een prikkelende en relevante manier opnieuw aansluiting vinden bij de omringende cultuur. In een serie een greep uit initiatieven die experimenteren met nieuwe kerkvormen in
Nederland. Vandaag: BOEI 90 in Wateringse Veld.

Nieuwe kerkvormen
door Arjen ten Brinke

Ik denk, dat, als u alleen de kop leest, u niet direct begrijpt waarom dit artikel in een reeks artikelen staat dat gaat over nieuwe missionaire kerkvormen. Als u de kop leest zou u prima kunnen denken dat dit artikel gaat over een leerling-bouwvakker die net voor de zomervakantie op een grote bouw in een half aangelegde nieuwbouwwijk zijn stage heeft afgerond. Als u dat denkt zit u er niet ver naast. Sterker nog, dit artikel gaat inderdáád over bouwen en een nieuwbouwwijk en een jonge bouwer. Alleen is die bouwer geen bouwvakker maar een evangelist/missionair werker.

Ik neem u mee naar de, tot nu toe voor negentig procent aangelegde, Vinex-wijk in Wateringse Veld. Deze wijk is onderdeel van Den Haag. Vroeger was dit gebied een onderdeel van Wateringen (een dorp net onder Den Haag) dat vol stond met tuinbouwkassen. In 1994 is dit gebied geannexeerd door de gemeente Den Haag en begon vanaf 1996 de bouw van Wateringse Veld. De bedoeling is dat in 2009 het laatste huis is gebouwd. In totaal wonen er dan zo’n 22.000 mensen.
Omdat het gebied kerkelijk onder Wateringen valt, zijn de Gereformeerde en Hervormde Kerk van Wateringen verantwoordelijk voor de kerkleden die in dit deel wonen. Enkele jaren geleden zagen de kerken in dat ze zo’n groot gebied, naast Wateringen, niet aan konden qua pastorale zorg. Ze merkten dat lang niet alle mensen die in Wateringse Veld woonden en (door verhuizing naar Wateringse Veld) ingeschreven stonden in een van de kerken de kerk bezocht. In samenspraak met de IZB, Vereniging voor Zending in Nederland en de landelijke kerk (Protestantse Kerk in Nederland) werd besloten om tot een nieuwe vorm van kerk in de wijk te komen. De mensen kwamen niet meer naar de kerk. De drempels van de kerk leken te hoog dus moest de kerk naar de mensen, om te proberen over hun drempels te komen.
Dat is spannend en onbekend voor de kerk maar voor de christelijke kerk vanuit de eerste eeuw eigenlijk heel gewoon. Ze deden wat Jezus hun had opgedragen: De wereld intrekken, naar de mensen toe dus, en hen discipelen van Jezus maken. De vier partijen schreven een visieplan voor de komende drie jaren waarin ze het verlangen beschreven om, samen als vier partijen, in Wateringse Veld te komen tot een nieuwe levensvatbare protestantse gemeente. Een gemeenschap waar op termijn oude en nieuwe gelovigen een plek zouden krijgen. Kerkelijke achtergronden zijn daarbij niet van belang. Het zou een christelijke gemeenschap moeten worden met mensen met zeer diverse (culturele) achtergronden. Ze zouden bij elkaar komen óm elkaar en vóór elkaar rondom Die ene Heer: Jezus Christus. Maar voor het zo ver was moest de kerk eerst ‘alleen maar’ eens present zijn in de wijk.

Startfase
De drie jaren zijn nog niet voorbij. Nee, we zijn nog maar net op weg. We zitten midden in de startfase. Op 2 december ben ik in dienst getreden van de IZB als evangelist/missionair werker. Midden in de wijk hebben de kerken van Wateringen een oude dierenkliniek aangekocht die we met een groep wijkbewoners de afgelopen maanden verbouwd hebben tot een nieuwe, frisse, kleurrijke eigentijdse ontmoetingsruimte. Dat past bij de wijk waar we in werken. Van hieruit zullen we de komende jaren onder andere door middel van activiteiten contacten leggen met wijkbewoners. We hebben het project de naam BOEI 90 gegeven.
Tot nu toe ervaren we het pionieren als één groot avontuur. Missionair pionieren, dat is wat we doen. Maar wat betekent dat nu concreet?
Volgens het woordenboek Van Dale betekent pionieren: nieuwe mogelijkheden onderzoeken of baanbrekend werk verrichten. Deze twee definities passen goed bij het werk wat we doen. Baanbrekend. ja, zo ervaren we het echt. Vanuit het niets ‘moet’ er iets gaan komen. We verlangen naar een gemeente/gemeenschap in deze grote wijk waar op dit moment nog geen gemeente is. Ter vergelijking: Een dorp als Alblasserdam haalt het qua inwonersaantal nog lang niet met de wijk Wateringse Veld. Alblasserdam heeft er vierduizend minder. En toch staan daar ongeveer vijftien kerken. In Wateringse Veld staat geen kerk... oordeelt u zelf.
Als wijkbewoners vragen wat BOEI 90 in de wijk doet zeggen we niet dat we een nieuwe kerk in de wijk begonnen zijn. We merken dat mensen vaak al afhaken bij het woord ‘kerk’ om wat voor een redenen dan ook. Men vraagt of je ook bij BOEI 90 binnen mag komen als je niet geloofd. Want volgens velen mag je niet in een kerk komen als je niet geloofd... Los van de vraag of dit beeld klopt willen wij dit beeld koste wat het kost niet oproepen bij mensen. We communiceren naar de wijkbewoners duidelijk dat iedereen welkom is. En dat past ook helemaal in de visie van BOEI 90. We geloven dat geloven iets exclusiefs in zich heeft, namelijk dat iedereen mee mag doen en iedereen erbij hoort. We willen een gemeenschap in de wijk zijn waar mensen omzien naar elkaar en naar God. We streven er dan ook naar dat de gemeenschap een goede afspiegeling wordt van de wijk. We richten ons dus niet specifiek op alleen maar laag- of alleen maar hoogopgeleiden.
Pionieren is ook er tegen kunnen dat niets vast ligt en voor verrassingen willen komen te staan. Wat betreft dat laatste: een voorrecht om er met je neus boven op te staan dat God concreet aan het werk is, nu al, na een half jaar. Je staat erbij en je kijkt er naar.

Werkwijze
Samen met een kerngroep (visiegroep van wijkbewoners) zijn we op dit moment de activiteiten voor het nieuwe seizoen aan het voorbereiden. We willen voor alle doelgroepen in de wijk iets aanbieden, zowel missionaire als diaconale activiteiten. Na de zomer starten we met een kinderfeestclub, een koffiemorgen, stiltemomenten, pannakooivoetbal voor tieners, themavonden en cursussen christelijk geloof voor tieners en volwassenen. We zijn benieuwd wie er gaan komen en of ze zullen komen. Alles wat we doen, doen we voor de eerste keer. Enkele weken geleden zijn we bemoedigd door het aantal kinderen en volwassenen dat op onze open dag afkwam. Het waren er meer dan we hadden verwacht! We denken dat dit veel goeds belooft voor de toekomst!
We zullen niet alleen maar met activiteiten werken om in contact te komen met wijkbewoners. We leren elkaar aan dat alles, wat we bij BOEI 90 leren, delen met de mensen in de wijk. Het begrip ‘relatie’ staat hoog aangeschreven bij BOEI 90. We werken wijkgericht. Alles wat we doen, doen we met en voor wijkbewoners. Dat is niet altijd even makkelijk. We hebben te maken met mensen met veel verschillende kerkelijke achtergronden en verschillende visies op missionair werk. Maar, we geloven dat we met elkaar op weg moeten gaan en elkaar steeds meer aan moeten gaan leren wat het voor nu in deze tijd betekent om Jezus te volgen. We zien nu al dat mensen steeds meer door gaan krijgen hoe dat nu kan.

Diensten
Op dit moment houden we geen diensten. Tja, het is maar wat je onder diensten verstaat. In ieder geval geen zondagse diensten. Door de weeks gebeurt er een heleboel. De overleggen met de visiegroep wordt door sommige mensen als diensten ervaren, maar dan op de maandagavond. Nee, we zijn op dit moment dus nog geen kerk in de zin dat we zondags samen komen en als kerkelijke gemeente te boek staan. We zijn wel een groep gelovigen die onder de mensen van de wijk leven en hen willen aanleren wat het betekent om in God te geloven en hoe verrijking het in je leven is Hem te kennen. Dit dringen wij niet op. Maar als mensen komen en vragen gaan stellen, schromen we uiteraard niet hierover met ze in gesprek te gaan. We houden geen grote campagnes maar investeren in mensenlevens, maatschappelijk, diaconaal en missionair.

Soms zouden we wel eens de tijdmachine vooruit willen zetten om te kijken hoe we erover drie jaar bij staan. We realiseren ons dat dit niet hoeft. We houden ons vast aan het Woord van de Bouwer: Wanneer de Here het huis niet bouwt, tevergeefs arbeiden de bouwvakkers.

Arjen ten Brinke is evangelist / gemeentestichter in de Vinex-wijk Wateringse Veld in Den Haag.